Śmieci ciągłym problemem w lasach

Kłopotliwe odpady ogromnym problemem w lasach Nadleśnictwa Kołaczyce

Nasze lasy toną w śmieciach, a świadomość ekologiczna ludzi, w dalszym ciągu jest na miernym poziomie. Lasy należące do Nadleśnictwa Kołaczyce, otulają swym pięknem miasto Jasło i okoliczne gminy, powiaty i województwo. Niestety również i one padły ofiarą śmieciowych oprawców.

- Z czynników antropogenicznych, czyli wynikających z działalności człowieka, uciążliwym problemem i zagrożeniem dla lasów Nadleśnictwa Kołaczyce jest zaśmiecanie terenów leśnych – mówi nadleśniczy Artur Paczkowski z Nadleśnictwa Kołaczyce. Ze względu na nasilającą się w ostatnich latach penetrację lasów przez ludzi i presję urbanizacyjną na obszary leśne, obserwuje się coraz większe tego rodzaju zagrożenia. Sprzyja temu m.in. położenie lasów w pobliżu miast: Jasło, Krosno, Jedlicze, Kołaczyce, Biecz, Gorlice oraz pomiędzy miejscowościami o dużym zaludnieniu – podkreśla.

Las jest miejscem, w którym uwielbiamy spędzać czas. Wybieramy się tam na rodzinne przechadzki, jogging. Niestety urok lasu zaczynają przytłaczać sterty śmieci. Choć ludzie z reguły kochają las, to z roku na rok sprawiają, że zielone miejsca biją rekordy w ilości śmieci na metr kwadratowy. Opony, elementy mebli, pojemniki po obiedzie na wynos coraz częściej stają się stałym elementem w lesie.

- Leśników martwi postawa niektórych ludzi, którzy traktują lasy jako miejsce do pozbycia się śmieci. Trudno to zrozumieć, z uwagi na obowiązek opłacania przez każde gospodarstwo domowe i podmioty gospodarcze odbioru śmieci, a także możliwość legalnego oddawania odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych – mówi nadleśniczy Artur Paczkowski z Nadleśnictwa Kołaczyce. Osoby wywożące zbędne rzeczy do lasu ponoszą przecież dodatkowe koszty związane z transportem oraz narażają się na ujawnienie tego procederu przez osoby postronne znajdujące się w pobliżu lub zarejestrowanie przez urządzenia monitorujące miejsca szczególnie narażone – wylicza nadleśniczy.

Zanieczyszczenie lasu a działanie człowieka

Spacerując po lasach w okolicy Jasła, nie trudno zauważyć, że porozrzucane są tu odpady przeróżnej kategorii. Leśnicy z Nadleśnictwa Kołaczyce, jak i innych placówek należących do Lasów Państwowych, podczas obchodów często dokonują druzgocących odkryć. Mimo prowadzących akcji promujących troskę o las, w dalszym ciągu trafiają się osoby, które z uporem maniaka tworzą leśne wysypiska.
- Najwięcej przypadków "świeżych" nielegalnych wysypisk stwierdzamy w większych kompleksach leśnych, przez które przebiegają drogi publiczne bez względu na ilość okolicznych
mieszkańców. Zwiększa się też ilość ujawniania bardzo starych wysypisk mających po kilkadziesiąt lat, które „wychodzą spod ziemi” na wskutek erozji gleby lub działalności zwierzyny np. "rozorywujących" glebę dzików – mówi nadleśniczy. W mniejszych kompleksach leśnych położonych często w sąsiedztwie osad ludzkich również zdarzają się przypadki porzucania śmieci i odpadów. Ludzie wyrzucają do lasu przeróżne rodzaje odpadów m.in.: odpady zielone, budowlane, części samochodowe, opony (nieraz większą ilość w jednym miejscu), sprzęt AGD i RTV, meble, odzież oraz zwyczajne odpady komunalne (butelki plastikowe i szklane, puszki metalowe, opakowania po produktach spożywczych i wiele innych). Czasem zdarza się, że wyrzucane są śmieci już zapakowane w worki. Miejscami silniej narażonymi na drobne zaśmiecanie są miejsca częściej odwiedzane przez ludzi, służące turystyce, rekreacji i edukacji (szlaki i obiekty turystyczne, ścieżki edukacyjne itp.), szczególnie w okresach wakacyjnym i świątecznych – zaznacza nadleśniczy. Problem zaśmiecania dotyka również popularnych rezerwatów przyrody jak np. rezerwat przyrody "Prządki im. Prof. Henryka Świdzińskiego". Nierzadko obserwuje się nasilenie drobnego zaśmiecania lasów w sezonie grzybobrań. Śmieci często są wyrzucane wzdłuż drób publicznych przebiegających przez lasy – dodaje.
Celowo wywożone przez ludzi śmieci wpływają na bioróżnorodność lasów. Nadleśnictwo Kołaczyce toczy poważną walkę o czyste lasy, ale mimo najszczerszych chęci i podjętych działań, w dalszym ciągu boryka się z problemem wyrzucanych do lasu śmieci.

Śmierdzące odkrycia w lesie

Usuniecie odpadów z lasu to ogromne koszty. Niestety gdy niemożliwe jest ustalenie sprawcy zaśmiecania danego terenu, wówczas zarządca obszaru musi takie śmieci wyeliminować.
-Zaśmiecanie terenów leśnych i tworzenie dzikich wysypisk śmieci to rodzaj szkodnictwa leśnego. Wykrycie sprawców tworzenia dzikich wysypisk jest bardzo trudne ze względu na przypadkowość i niepowtarzalność działania takich osób, jednak rocznie na terenie Nadleśnictwa Kołaczyce zostaje ukaranych przez strażników leśnych kilka osób mandatem karnym lub skierowaniem wniosku do Sądu o ukaranie – dowiadujemy się od nadleśniczego.

Ogromne koszty

Lasy Państwowe w skali całego kraju wydają ok. 20 mln zł rocznie na usuwanie odpadów.
-Nadleśnictwo Kołaczyce corocznie ponosi niemałe koszty na zbieranie śmieci i odpadów z terenów leśnych oraz ich wywóz. W 2021 r. Nadleśnictwo poniosło na to koszty w wysokości około 15 tys. zł. Poza tym sprzątanie lasów ze śmieci było prowadzone także bez kosztowo np. przez leśniczych, podleśniczych i stażystów. W zakresie sprzątania lasów ze śmieci Nadleśnictwo współpracuje również z różnymi instytucjami i organizacjami np. z urzędami gmin, lokalnymi stowarzyszeniami i zakładem karnym – informuje nadleśniczy.

Wywożenie śmieci do lasów jest nieetyczne i w dodatku wykonane z premedytacją działanie. Wywożąc śmieci, ludzie, próbują pozbyć się śmierdzącego problemu ze swojego domostwa. Kodeks wykroczeń reguluje ten problem i porusza zagadnienie zanieczyszczania lasu.
- Odpowiedzialność karna osób wynika z Art. 162 § 1, 2, 3 Kodeksu Wykroczeń co może wiązać się z nałożeniem kary nagany, grzywny, aresztu oraz orzeczenia nawiązki do wysokości równej kosztom rekultywacji gleby, oczyszczania wody, wydobycia, wykopania, usunięcia z lasu, a także zniszczenia i neutralizacji odpadów – mówi nadleśniczy.

Art. 162. KW
Zanieczyszczanie gleby i wody albo zaśmiecanie lasu
§ 1. Kto w lasach zanieczyszcza glebę lub wodę albo wyrzuca do lasu kamienie, śmieci, złom, padlinę lub inne nieczystości, albo w inny sposób zaśmieca las,
podlega karze grzywny albo karze nagany.
§ 2. Jeżeli czyn sprawcy polega na zakopywaniu, zatapianiu, odprowadzaniu do gruntu w lasach lub w inny sposób składowaniu w lesie odpadów, sprawca
podlega karze aresztu albo grzywny.
§ 3. W razie popełnienia wykroczenia określonego w § 1 można orzec nawiązkę, a w razie popełnienia wykroczenia określonego w § 2 orzeka się nawiązkę - do wysokości równej kosztom rekultywacji gleby, oczyszczenia wody, wydobycia, wykopania, usunięcia z lasu, a także zniszczenia lub neutralizacji odpadów.

Negatywne oddziaływanie śmieci

Bezmyślność ludzka ma negatywny wpływ na naturalny ekosystem. Składowanie odpadów w lasach jest poważnym zagrożeniem dla fauny i flory oraz dla ludzi. Troska o las powinna wynikać przede wszystkim z troski o nasze bezpieczeństwo oraz o dobro stworzeń, które zamieszkują las.
Leśnicy z zapałem organizują akcje i apelują, by nie wywozić śmieci do lasu. Niestety zdarzają się Szkodnicy, którzy tworzą dzikie wysypiska w lasach. Leśne wysypiska odpadów prowadzą do zaburzeń, gdyż niektóre śmieci potrafią się rozkładać nawet 500 lat.

Ile rozkładają się śmieci?

- butelka ze szkła 500 lat
- butelka plastikowa 450 lat
- opona samochodowa 300 lat

Śmieci pozostawione w lesie są pożywką dla ognia i śmiertelnym zagrożeniem dla zwierząt.

- Zaśmiecanie to rodzaj zniekształcania środowiska naturalnego skutkującego przede wszystkim zanieczyszczeniem gleby i wody, a także zagrożeniem dla organizmów żywych (np. zagrożenie zaplątania się zwierzyny kończynami lub porożem w folię lub drut; małe gryzonie i owady wchodzą do butelek a potem nie potrafią z nich wyjść i tam giną). To tylko kilka przykładów negatywnego oddziaływania śmieci i odpadów na przyrodę. Istotna jest też kwestia estetyki krajobrazu, bo chyba większość ludzi woli oglądać czystą glebę, cieki wodne i roślinność nie zasłonięte warstwą śmieci – mówi nadleśniczy Artur Paczkowski.

Jak zachowywać się w lesie
Nie wiesz jak zachować się w lesie? Idąc na leśny spacer pomyśl, że jesteś w czyimś domu, w miejscu, gdzie żyją zwierzęta. Zatroszcz się o przyrodę. Jeśli masz ze sobą jedzenie to wychodząc z lasu zabierz ze sobą śmieci. Pozostawione przez ciebie odpady, to początek góry śmierdzących odpadów. Nie bądź leśnym szkodnikiem. Troskę o las zacznij od siebie. - Nadleśnictwo przeciwdziała szkodom antropogenicznym poprzez prowadzenie edukacji leśnej i organizowanie akcji sprzątania lasów, do których włącza się coraz więcej osób i podmiotów. W celu zwiększania świadomości społeczeństwa, w terenach leśnych umieszczane są tablice informacyjne, zakazowe i ostrzegawcze m.in. z informacjami „Jak zachowywać się w lesie” - podkreśla nadleśniczy.

Dokumentacja fotograficzna z archiwum Nadleśnictwa Kołaczyce

Walka o czyste lasy jest trudna i bardzo kręta, ale nie niemożliwa. Wspólnie damy radę!

Ogromne podziękowania kierujemy do pracowników Nadleśnictwa Kołaczyce, którzy swoją wiedzą i obserwacjami pomogli w stworzeniu tego artykułu.

Anna Dziura