Historyczne przenikanie kultur

Polsko - niemieckie wątki historyczne i literackie, reminiscencje czy nieznane oczywistości, to tematy, które zdominowały 24. spotkanie Klubu Ludzi z Pasją Jasielskiego Domu Kultury.

Gościem spotkania, 22 marca br. była dr Krystyna Szayna-Dec, germanistka, tłumaczka, literaturoznawca.
Gość studni przybliżył historyczne zbliżenia Polski i Niemiec, w tym uroczystą pielgrzymkę cesarza Ottona III do grobu świętego Wojciecha w Gnieźnie w 1000 roku i spotkanie z Boleslawem Chrobrym. Niemiecki władca nałożył swój cesarski diadem na głowę Bolesława Chrobrego i nazwał go „bratem i współpracownikiem cesarskim”. Jak podkreśla gość studni, Chrobry, aby wzmocnić dobre stosunki między sąsiadami wydał swoja córkę Reglindę, za niemieckiego margrabiego Miśni Hermana. W katedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Naumburgu znajdują się postacie fundatorów katedry m.in. Hermana i Reglindy. Reglinda znana jest w historii sztuki literatury jako „śmiejąca się Polka”. Ze związku Henryka I Brodatego i świętej Jadwigi z Andechs urodził się Henryk II Pobozny, który wraz z wojownikami niemieckimi zatrzymał najazd Mongołów na Polskę. W trakcie bitwy pod Legnicą 9 kwietnia 1241 roku Pobożny zginął. Wkrótce po starciu legnickim Mongołowie wyruszyli na Węgry. Dr Krystyna Szayna - Dec zwróciła również uwagę na ponowne zbliżenie z Cesarstwem Niemieckim w XVII wieku, gdy Leopold I Habsburg zwrocił się z prośba do Króla Jana III Sobieskiego o wsparcie podczas tureckiego najazdu. Polski król osobiście poprowadził do bitwy pod Wiedniem, 12 września 1683 roku zjednoczone wojska polsko – cesarskie, gdzie odniósł zwycięstwo nad armią Imperium Osmańskiego pod wodzą wezyra Kara Mustafy. Gość studni przybliżył obecnym również czasy saskie.

- Drezno w roku 1697 roku zostało nieformalną druga stolica Polski. August II nie opierał się tylko na urzędnikach niemieckich, ale sprowadzał również Polaków wraz z całymi rodzinami. Jak został królem Polski? Oczywiście przez spryt, przekupstwo, obietnice, o czym można przeczytać w dokumentach historycznych. On będąc protestantem przeszedł później na katolicyzm - podkreśla Krystyna Szayna - Dec.
Gość klubu zwrócił uwagę na fakt, że miasto nosi w sobie równeiz slady pobytu Polaków, w postaci katolickiego cmentarza. Tam również przez ponad dwadzieścia lat przebywał Józef Ignacy Kraszewski. W tzw. „okresie Drezdeńskim” powstała „Trylogia saska” - „Hrabina Cosel”, „Brühl” i „Z siedmioletniej wojny”.

- Ponieważ rok 2022 jest rokiem świętowania romantyzmu polskiego. Romantyzmu, który ukształtował nasz zasób wartości patriotycznych. Zapoczątkowali go, również związani z Dreznem - Kazimierz Brodziński i Adam Mickiewicz. To utwór Brodzińskiego o klasyczności i romantyczności był wyzwaniem do dyskusji na ten temat, a odpowiedzią Mickiewicza były „Ballady i Romanse” wydane w 1822 roku. W Dreźnie powstała również trzecia część „Dziadów”. Stąd świętujemy tę rocznicę - mówił gość klubu. Dr Krystyna Szayna - Dec przybliżyła również losy wielkich niemieckich twórców epoki romantyzmu - Friedricha Schillera, piewcę wolności, przeciwnika tyranii, autora „Ody do radości” oraz jego przyjaciela Johanna Wolfganga Goethe'go. Gość klubu wspomniała o zmarłym przedwcześnie niemieckim poecie Theodorze Körnerze. Przedstawiciel niemieckiego romantyzmu sprzeciwiał się polityce Napoleona. Zgodnie ze swoimi przekonaniami zaciągnął się do korpusu ochotników Lützowa i poległ w boju 26 sierpnia 1813 w lesie w pobliżu wsi Rosenow. Kolejnym przedstawicielem niemieckiego romantyzmu i rówieśnikiem Adama Mickiewicza był Harro Harring. Twórca odżegnywał się od pochodzenia pruskiego. Był gorącym orędownikiem przywrócenia Polsce niepodległości. Harring był płodnym pisarzem powieści, dramatów i wierszy politycznych. - Kara za miłość do Polski prześladowała go przez całe życie. Kilkaset razy był aresztowany. Konfiskowano jego dzieła. Nie było o nim wzmianki w żadnych encyklopediach, leksykonach itd. Musiałam trafić do Szlezwika – Holsztynu, różnych archiwach w Kilonii, na wyspę Föhr skąd pochodził. „Najgroźniejszy agitator sprawy polskiej”, to tytuł książki, która ukazała się w setną rocznicę jego urodzin. Jego ostatnie słowa poetyckie, skierowane były o Rosjan: „Ej, wy kaci Polski! Bohaterskiego narodu mordercy!” - dodaje Krystyna Szayna – Dec. Blisko półtoragodzinne spotkaniem obfitowało wieloma wspólnymi wątkami historii Polaków i Niemców.

pch