Zasady udziału w przetargach – od dziś zmieniają się zasady

Stworzenie możliwości wyłączenia z przetargów spółek powiązanych kapitałowo, dialog techniczny, zmiany w kwestii kar dla wykonawców za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zamówienia – to nie wszystko co uległo zmianie Prawa zamówień publicznych – wchodzi w życie dzisiaj.

Rząd przyjął projekt znacząco zmieniający przepisy o podwykonawstwie i zasadach płacenia podwykonawcom przy przetargach. W związku z powyższym nie wykluczone są kolejne zmiany. Nowelizacja Prawa zamówień publicznych wprowadza przede wszystkim więcej obowiązków, ale i uprawnień dla zamawiającego. Nowe przepisy wskazują, że ma on obowiązek wykluczenia z przetargu wykonawców z jednej grupy kapitałowej, którzy złożyli w postępowaniu odrębne oferty. Ma to zapobiec zmowom przetargowym według ustawodawcy. 

Zgodnie z przyjętą nowelizacją możliwe jest wykluczenie z postępowania przetargowego wykonawców, którzy wyrządzili szkodę, nie wykonując zamówienia lub wykonując je nienależycie, lub zostali zobowiązani do zapłaty kary umownej. Wykluczenie z postępowania z tych powodów będzie mogło nastąpić, jeżeli szkoda ta lub obowiązek zapłaty kary umownej wynosiły powyżej 5 proc. wartości realizowanego zamówienia i zostały stwierdzone wyrokiem sądu, który uprawomocnił się w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania.

Wchodzące w życie nowe przepisy wprowadzają instytucję dialogu technicznego. Dialog techniczny to konsultacje pomiędzy zamawiającym a wykonawcami z danej branży. Ma on poprawić jakość uzyskiwanych przez zamawiającego zamówień.
Trwają już prace nad kolejnymi propozycjami zmian w Prawie zamówień publicznych. W zeszłym tygodniu rząd przyjął projekt przygotowany przez Urząd Zamówień Publicznych. Zajmie się tym teraz Sejm.
Przy realizacji zamówień publicznych wykonawca stanie się podmiotem bezpośrednio odpowiedzialnym względem zamawiającego za wypełnianie swych zobowiązań wobec podwykonawców.
Ochrona podwykonawców zostanie znacznie rozszerzona w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego. Zaakceptowani podwykonawcy (i kolejni podwykonawcy) będą mogli zwrócić się do zamawiającego o bezpośrednią zapłatę należnego wynagrodzenia w sytuacji, gdy nie otrzymają zapłaty od wykonawcy.
Propozycje przyjęte mają swoich zwolenników, ale nie brakuje też przeciwników. BCC twierdzi, że przyjęte przez rząd propozycje zmian Prawa zamówień publicznych są korzystne dla wykonawców, gdyż pozwolą na lepszą ściągalność należności. Nie ma w nich zmian odnośnie kryteriów wyboru wykonawców w przetargach i to z kolei jest krytykowane przez organizację. W praktyce niemal we wszystkich przypadkach tym kryterium jest najniższa cena. BCC nie podoba się także zróżnicowanie sytuacji podwykonawców w zależności od tego, co stanowi przedmiot zamówienia publicznego, jak też obowiązek osobistego wykonania przez wykonawcę kluczowych części zamówienia. Rządowy projekt narzuca szereg obowiązkowych rozwiązań, a to narusza jedną z kluczowych zasad, jakie obowiązują w obrocie gospodarczym – zasadę swobody umów, która zapisana jest w kodeksie cywilnym.

Anna Dziura